ABD yönetimi, İsrail’in Gazze’deki savaş suçlarının soruşturulmasını durdurma girişimini reddeden iki Uluslararası Ceza Mahkemesi yargıcına yaptırım kararı aldı.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, İsrail aleyhindeki faaliyetleri nedeniyle Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) yargıçları Gocha Lordkipanidze (Gürcistan) ve Erdenebalsuren Damdin (Moğolistan) aleyhinde yaptırım kararı aldıklarını açıkladı.
Konuya ilişkin yazılı açıklama yayımlayan Rubio, "Bu yargıçlar, İsrail’in rızası olmaksızın İsrail vatandaşları aleyhinde soruşturma açılması, tutuklanması, gözaltına alınması ya da cezai kovuşturmaya tabi tutulması yönündeki UCM girişimlerine doğrudan katılmışlardır. UCM, İsrail’i hedef alan siyasi adımlar atmaya devam ediyor. Bu durum, tüm ülkeler açısından tehlikeli bir emsal oluşturuyor" dedi.
"ABD ve İsrail, Roma Statüsüne taraf değildir ve bu nedenle UCM’nin yargı yetkisini reddeder"
ABD ve İsrail’in UCM’ye üye olmadıkları için uluslararası mahkemenin bu ülkelerin vatandaşları üzerinde yargı yetkisi olmadığını savunan Rubio, "ABD ve İsrail’in egemenliğini ihlal eden ve ABD ve İsrail vatandaşlarını haksız bir şekilde UCM’nin yargı yetkisine tabi kılan UCM’nin yetki aşımına müsamaha göstermeyeceğiz. Mahkemeye mesajımız nettir. ABD ve İsrail, Roma Statüsüne taraf değildir ve bu nedenle UCM’nin yargı yetkisini reddeder" ifadelerini kullandı.
"Bu yaptırımlar, tarafsız bir yargı kurumunun bağımsızlığına açık bir saldırıdır"
Savaş suçları ve soykırım suçunun faillerini yargılamak amacıyla kurulan tek daimi uluslararası mahkeme olan Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), kararın ardından bir açıklama yayımlayarak yaptırımları bağımsız yargıya saldırı olarak nitelendirdi.
Lahey’deki mahkeme tarafından yapılan açıklamada, "Bu yaptırımlar, farklı bölgelerden taraf devletlerin verdiği yetkiyle faaliyet gösteren, tarafsız bir yargı kurumunun bağımsızlığına yönelik açık bir saldırıdır" denildi.
Yargıç ve savcıları hedef alan bu tür eylemlerin hukukun üstünlüğünü zedelediği ifade edilen açıklamada, "Yargı mensupları, hukuku uyguladıkları için tehdit edildiklerinde risk altına giren şey, uluslararası hukuk düzeninin bizzat kendisidir" denildi.
18 yargıcı olan mahkeme, uluslararası mahkemenin görevini "tarafsız ve bağımsız" bir şekilde yerine getirmeye devam edeceği ifade edildi.
Hollanda’da ABD’ye tepki
UCM’ye ev sahipliği yapan Hollanda’nın Dışişleri Bakanı David van Weel de ABD’nin yaptırım kararına tepki gösterdi. Van Weel, "Uluslararası mahkeme ve yargı organları, görevlerini serbestçe yerine getirebilmelidir" ifadelerini kullandı. Sosyal medya üzerinden yayımladığı açıklamada Van Weel, "Bu doğrultuda, ortaklarımızla çalışmayı sürdüreceğiz. Mahkemeyi ve personelini destekliyoruz" dedi.
UCM, İsrail’in Netanyahu ve Gallant hakkındaki tutuklama emrine itirazını reddetmişti
UCM Temyiz Dairesi yargıçları, Gazze’ye yönelik saldırılarla ilgili soruşturma kapsamında İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Gallant hakkındaki tutuklama emirlerine karşı İsrail tarafından yapılan itirazı geçtiğimiz pazartesi günü reddetmişti.
ABD daha öncede UCM yargıçlarına yaptırım uygulamıştı
ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, daha önce de UCM mensupları ve bağlantılı kişiler hakkında yaptırım kararları almıştı. Trump yönetimi, şubat ayında ABD ve müttefiklerine yönelik soruşturmalara destek veren UCM personelini ve mahkemeyle işbirliği yapan herkesi hedef alan geniş çaplı yaptırımlar açıklamıştı. Geçtiğimiz haziran ayında 4 yargıç aleyhinde yaptırım kararı alınmıştı. Bu yargıçlardan 2’si Afganistan’daki ABD personeline ilişkin soruşturmalarda, diğer 2 yargıç ise İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama emri çıkarılması kararında yer almıştı.
ABD, geçtiğimiz ağustos ayında ise iki yargıç ve iki UCM savcısına daha yaptırım uygulama kararı almıştı.
ABD yaptırımları sadece UCM ile sınırlı kalmamış, uluslararası mahkeme tarafından yürütülen soruşturmalara katılan diğer kuruluşlar da yaptırımların hedefi olmuştu. Geçtiğimiz eylül ayında Al Haq, Al Mezan İnsan Hakları Merkezi ve Filistin İnsan Hakları merkezi adlı üç sivil toplum kuruluşu, İsrail vatandaşları aleyhindeki soruşturma, tutuklama, gözaltı ya da kovuşturmalara yardımcı oldukları gerekçesiyle yaptırım listesine alınmıştı.
ABD ve İsrail’in mahkemenin yetkisini reddeden açıklamalarına rağmen UCM, taraf devletlerin sınırları içerisinde işlenen ihlalleri soruşturabileceğini ve işgal altındaki Filistin topraklarının da buna dahil olduğunu ifade etmişti.
